Aspirin kansere bağlı ölümleri azaltıyor
Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin - İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
Geçtiğimiz günlerde PLoS One isimli bilimsel dergide yayımlanan bir makale kanser tedavisinde asetil salisilik asitin (ASA- aspirin) yararını gösterdi. Düşük dozda aspirin alınması kanser riskini azaltmakla kalmıyor aynı zamanda kansere bağlı ölüm riskini yaklaşık % 20 düşürmektedir.
Çalışma sonuçlarını değerlendiren İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, bu çalışmaların aspirin' in kanser ile savaşan özelliklerini ortaya koysa da, düzenli aspirin kullanımının bazı kişilerde kanamaya sebep olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Bu nedenle aspirin kullanmadan önce mutlaka doktora danışılması gerektiğini tavsiye etti.
Bu araştırmanın kanıtlarını değerlendiren Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin sonuçları şöyle özetledi:
‘araştırmacılar 5 yıl boyunca aspirin' in meme, prostat ve kalınbağırsak kanseri olan hastalar üzerindeki etkisini konu alan iyi ve kaliteli yapılmış 47 araştırmayı incelemiştir. Kanser tedavilerinin tamamlanması sonrası aspirin kullanımının etkileri incelenirken diğer yandan plasebo etkisi de değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmalar arasında tedavi sonrasında aspirin kullanımına başlama zamanı farklılıklar vardı. Sonuçta aspirin kanser sonrası ölümleri azalttığı ve kanserin yayılmasını engellediği yönünde bulgulara rastlandığı bildirilmiştir’.
Ancak Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin’ e göre bunun çok özel genetik belirteçler ile işaretlenen bilindik kanser türleri ve tümörler üzerinde daha etkili olup olmadığını anlamak için daha detaylı çalışmalar gerekli.
Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, eski bir ilaç olmasına rağmen aspirin' in son yüzyılın en önemli ilaçları arasında olmaya devam ettiğini belirtti.
Aspirin' in kimyasal yapısını oluşturan salisilik asiti içeren söğüt ağacı ve diğer bitkilerin sağlık için kullanımlarından ilk olarak MÖ 2000 li yıllarda Mısır’ da yazılan farmakolojik papiruslarda bahsedilmiştir. MÖ. 400 civarında Hipokrat’ ın ateşi düşürmek için bu bitkilerden yapılan çayları tavsiye ettiği ileri sürülmektedir. Onsekizinci yüzyılın ortalarında söğüt kabuğu ekstresinin ateş, ağrı ve şişlik üzerindeki yararı tanımlandı. 1897 yılında, ilaç ve boya firması olan Bayer’ de bilim adamları salisilattan için daha az tahriş edici bir ilaç olarak ASA’ yı araştırmaya başladı. 1899 yılında da asetil salisilik asit ilaç olarak geliştirilerek sağlık için aspirin adıyla kullanılmaya başlandı.
Son yıllarda açıklanan çalışmaları değerlendiren Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, "kanserden korunmada aspirin alımının yarar sağladığı yönünde kanıtlar giderek artmaktadır" şeklinde söyledi. Düşük dozda aspirin kullanımının kanser görülme oranlarını azalttığı bilinirken, kanser tedavisindeki yararı net değildi. Bu büyük çalışmanın, belirsizliği aspirin lehine bozarak kanserde tıbbi tedaviler yanı sıra düşük dozda aspirin kullanılmasıyla hem kansere bağlı ölüm oranını hem de kanserin yayılma oranını yaklaşık % 15 – 20 oranında azalttığının göstermesi sebebiyle, araştırmacılar uygun hastalarda tedaviye ek olarak aspirin önermektedir. Elde edilen bu oran neredeyse tıbbi tedavi ile elde edilen kazanımlara eşittir.
Aspirin tedavisinin iç kanamaya sebep olabileceği endişesinin de olması nedeni ile araştırmada bu yan etki de ayrıca değerlendirilmiştir. Sonuçta çalışmalarda düşük doz aspirin kullanılmasıyla hayati tehlike arz eden ciddi bir kanama olmadığı görülmüştür.
Çalışmalar umut verici olmakla beraber diğer araştırmalarda da bu sonuçların doğrulanması ve diğer kanser tiplerinde de etkisi ile ilgili kanıtların elde edilmesi gereklidir. Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, aspirin gibi ucuz ilaçlarla elde edilen bu yararın, çeşitli kanserlerin yardımcı tedavisinde bu ilaçlardan faydalanılabileceğini belirtmektedir.
Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin son söz olarak ‘aspirin almayı düşünen kanser hastasının öncelikle onkoloji doktorlarıyla konuşarak, potansiyel riskleri ve yararları ile ilgili olarak tartışmaları ve sonrasında karar vermeleri gerektiğini’ söyledi.
Kaynak:
Elwood PC, Aspirin in the Treatment of Cancer: Reductions in Metastatic Spread and in Mortality: A Systematic Review and Meta-Analyses of Published Studies. PLOS ONE, 2016; 11 (4).
