Meme kanseri riskini arttıran durumlar neler?
Kadın cinsiyet, ileri yaş, aile hikayesi olması, daha önceden meme kanseri geçirilmiş olması, daha önceden memeden biyopsi geçirilmiş olması, beyaz ırk, göğüs duvarına ışın tedavisi almış olmak, 12 yaşından önce başlayan adet, 50 yaşından sonra kesilen adet, 5 yıldan uzun süreli doğum kontrol ilaçlarının kullanılması, 18 aydan daha az emzirmek, ilk çocuğa 30 yaşından sonra sahip olmak, hiç doğum yapmamak, düzenli alkol kullanmak, tam yağlı hazır süt tüketimi, gece uykuyu etkileyen nöbet içeren meslekler ve uzun uçak yolculuklarında görevli personel olmak.
Korunmak için ne kadar emzirmeli?
Kısa süreli emzirmenin koruyucu etkisi pek yok. Özellikle 12 - 18 ay gibi uzun süre emzirmek riski azaltıyor. Ailede meme kanseri hikâyesi olanlarda riski yarıya indiriyor, en saldırgan meme kanserinin gelişme riskini azaltıyor.
Uzun süre emzirmek meme kanserinden koruyucu. Başka faydaları var mı?
Uzun süreli emzirenlerde rahim ve yumurtalık kanseri riski az da olsa azalır. Emzirmeyle annede her gün 500 kalori yakılarak hamilelikte alınan aşırı kilonun verilmesi sağlanır, metabolizma normalleşir.
Bebek için çok faydaları var. Anne sütü bağışıklık sistemi zayıf yeni doğan bebekler için önemli bir kalkandır. Enfeksiyonlara neden olan mikroplara karşı antikorlar içerdiği için bebeklerin korunmasını sağlar. Anne sütü ile beslenen çocuklarda orta kulak iltihabı, enfeksiyonlar, astım, alerji, kabızlık ve karın ağrısı gibi yakınmalar daha az görülür. Sindirimi de kolay olduğu için bebek daha sağlıklı gelişir. Anne sütüyle beslenen çocuklar daha zeki olurken şişmanlık riski daha az olabilir. Çocukluk çağı kanser riskini de azaltabilmektedir.
Erken tanısı mümkün mü?
50 yaş ve üzerindeki kadınlarda düzenli olarak yıllık mamografi taraması yapılması; 40 yaş ve üzerindeki her kadının hekim veya eğitimli hemşire tarafından yılda bir kez muayenesi ve risk varsa mamografi ve/ veya meme MRG yapılması; 20-39 yaş arası kadınlara her 3 yılda bir klinik olarak meme muayenesi yapılması; 20 yaş üzerindeki bütün kadınların her ay kendi kendilerini muayene etmesi erken tanıda yararlıdır.
Meme kanserini nasıl uzak tutabiliriz?
Yağ ve et temelli ‘fast food’ gıda tüketilmemeli, meyve ve sebze bol alınmalı, alkol tüketilmemeli, beyaz et tercih edilmeli, hayvansal yağ yerine başta zeytinyağı olmak üzere bitkisel yağ tercih edilmeli, doğum kontrol ilaçlarının uzun süreli kullanımından kaçınılmalı, düzenli egzersiz yapılmalı, geceleri ışıklı ortamlarda çalışılmamalı ve gece nöbeti olan işlerde çalışılmamalı, başta paraben gibi çeşitli kanserojen içerebilen kozmetik veya güneş koruyucular yoğun kullanılmamalı, cam muhafazalı ürünler tercih edilmelidir.
