Meme kanserinden korunmada nas�l beslenmeliyiz?

Kategori Meme Kanseri | 19.09.2016

Meme kanserinden korunmada nas�l beslenmeliyiz? - Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin - �ç Hastal�klar� ve T�bbi Onkoloji Uzman�

Meme kanseri ya�la birlikte görülme s�kl�� artan ve genel olarak kad�nlar� etkileyen bir kanserdir. Kozmetik ve özgüven sorunlar�na neden olmas� nedeni ile de ayr� bir önemi bulunmaktad�r.

Risk faktörlerine bak�ld��nda kad�n cinsiyet, ileri ya�, aile hikâyesi olmas�, daha önceden meme kanseri geçirilmi� olmas�, daha önceden memeden biyopsi geçirilmi� olmas�, beyaz �rk, gö�üs duvar�na ��n tedavisi alm�� olmak, 12 ya��ndan önce ba�layan adet, 50 ya��ndan sonra kesilen adet, 5 y�ldan uzun süreli do�um kontrol ilaçlar�n�n kullan�lmas�, 18 aydan daha az emzirmek, ilk çocu�a 30 ya��ndan sonra sahip olmak, hiç do�um yapmamak, alkol kullanmak, tam ya�l� haz�r süt tüketimi, gece uykuyu etkileyen nöbet içeren meslekler ve uzun uçak yolculuklar�nda görevli personellerde meme kanseri riski artmaktad�r.

Meme kanserinden korunmada erken tan� ve tarama çok önemlidir. Buna göre;

• 50 ya� ve üzerindeki kad�nlarda düzenli olarak risklerine göre 1 – 2 y�lda bir mamografi taramas� yap�lmas�

• 40 ya� ve üzerindeki her kad�n�n hekim veya e�itimli hem�ire taraf�ndan y�lda bir kez muayenesi

• 20-39 ya� aras� kad�nlara her 3 y�lda bir klinik olarak meme muayenesi yap�lmas�

• 20 ya� üzerindeki bütün kad�nlar�n her ay kendi kendilerini muayene etmesi

önerilmektedir.

Meme kanserinin t�bbi tedavisinde cerrahi tedavi, radyoterapi, kemoterapi, moleküler hedefleyici tedaviler ile antiöstrojen tedaviler kullan�l�r. Kanserin yard�mc� tedavisinde ise hipertermi, egzersiz, meditasyon, beslenme, bitkisel / nütrisyonel destekler, hipnoz, homeopati ve akupunktur gibi yakla��mlardan faydalan�lmaktad�r.

Kanserin en etkili tedavisi halen kanserden korunmakt�r. Beslenme, al��kanl�klar ve ya�am tarz�nda yap�labilecek baz� de�i�iklikler ile meme kanseri uzak tutulabilir.

Meme kanserinden koruyucu diyet de�i�iklikleri

Sebze tüketimi fazla olanlarda, az olanlara göre meme kanseri riski %25 daha dü�üktür. Meyve tüketimi de riskte %6 azalma gibi az da olsa koruyuculu�u bulunur. Baz� sebzeler daha fazla koruyucu olabilir.

Özellikle menopozda a��r� kilolu olmak meme kanseri riski ile ili�kilidir. Domates içerdi�i yararl� fitokimyasallar ile ya� ve �eker metabolizmas�na yard�mc� olarak a��r� kilolu kad�nlar�n meme kanserinden korunmas�na destek olur. Özellikle zeytinya��nda pi�irilmi� domatesin emilimi daha iyidir. Meme kanseri riskini artt�rabilen BPA maddesini içeren konserve kutular yerine cam kavanozlar tercih edilmelidir. Domates üzerinde 5 adet karsinojen olabilecek, 16 adet de hormonsal dengeyi etkileyebilecek pestisit ilaçlar�n�n kal�nt�lar� olabilmesi nedeni ile organik tüketilmesi, mümkün de�ilse mevsiminde kabuklar� soyularak tüketilmesi tavsiye edilir. Ayr�ca k�rm�z�, sar� ve turunç renkli meyveler ile sebzeler (havuç, tatl� patates, �spanak, lahana, k�rm�z�biber) sald�rgan meme kanseri geli�imini azalt�r.

Soya ürünleri meme kanseri riskini azaltmaktad�r. Protein kayna�� olarak da sütün alternatifidir. Günde yar�m su barda�� tofu veya bir su barda�� soya sütü tüketilebilir. GDO’ suz olmal�d�r. Meme kanseri geçirenlerin ise tüketmemesi gereklidir.

D vitamini yeterli düzeyde olmas� meme kanserinden koruyucudur. Yüksek miktarda D vitaminini g�dalarla alan kad�nlarda meme kanseri riski yar� yar�ya azalmaktad�r. Yetersiz D vitamini düzeyi olanlar�n doktor önerisine göre destek almalar� gereklidir. Organik süt, tah�l, morina bal��, somon bal�� ve karides gibi g�dalarda bol miktarda D vitamini bulunur.

Erik ve �eftalideki klorojenik asit gibi do�al bile�enler meme kanseri hücrelerinin ço�almas�n� engellemektedir. Mevsiminde meyve tercihi olarak tüketilmelidir. �ekersiz reçellerinin yap�lmas�, kurutulmu� eri�in saklanarak di�er mevsimlerde �ekersiz komposto olarak da tüketilmesi yararl�d�r.

Günde bir avuç ceviz tüketilmesinin meme kanserinden korunmada yararl� bulunmaktad�r.

Haftada 4 veya daha fazla porsiyon çi� veya hafif pi�mi� lahana, lahana tur�usu tüketilmesinin meme kanseri riskini %74 azaltmaktad�r.

Bütün çocuklar�n ya� ve et temelli ‘fast food’ g�da tüketiminden ziyade meyve ve sebze gibi bitkisel g�dalardan zengin beslenme al��kanl�� elde edilmesi �i�manl�k (ve ili�kili hastal�klar), k�z çocuklar�nda da meme kanserine kar�� yararl� olabilir. Fast food ve i�lenmi� haz�r g�da tüketen k�z çocuklar�nda adet daha küçük ya�ta gelmektedir. Bitkisel g�dadan zengin beslenen k�z çocuklar�nda ise ilk adet daha geç görülmektedir. Bu da meme kanseri riskinde azalmay� sa�lamaktad�r.

Alkol tüketilmemelidir. E�er ailede meme kanseri hikâyesi varsa veya ki�i daha önceden meme kanseri ile risk ta��yan bir hastal�k geçirmi�se alkol kesinlikle tüketilmemelidir.

Özellikle omega-3 içeren bal�klar�n (somon, ton, sardalye, uskumru, alabal�k, hamsi gibi) tüketilmesi, meme kanseri riskinde azalma sa�lamaktad�r.

Hayvansal ya� yerine ba�ta zeytinya�� olmak üzere bitkisel ya� tercih edilmelidir. Ya� tüketimi meme kanseri riskini artt�r�r. Endüstriyel tam ya�l� süt tüketimi meme kanseri riskini artt�rmaktad�r. Endüstriyel süt tüketiminde tam ya�l� süt ve süt ürünleri yerine ya�s�z olanlar� tercih edilmelidir. Organik sütün tam ya�l� tüketilmesi meme kanseri riskini artt�rmamaktad�r.

Vejetaryenlerde meme kanseri riskinin daha dü�ük görülmektedir. Bunun nedeninin östrojen hormonlar�n�n daha dü�ük olmas� ile ba��kl�k sisteminin daha iyi çal��mas� oldu�u ileri sürülmektedir. En sa�l�kl� beslenme �eklinin hayvansa ürün olarak bal�k tüketildi�i vejetaryen tipi beslenme oldu�u kabul edilmektedir.

Kahve içilmesi memede a�r�ya neden olan iyi huylu memenin fibrokistik hastal�� yak�nmalar�n� artt�rabilir. Kahve içilmesi meme kanseri riskini artt�rmamaktad�r.

Zeytinya�� tüketimi meme kanseri riskini azaltmaktad�r Zeytin yapra��nda da bol bulunan oleuropein maddesi bu yarardan sorumlu olabilir. Oleuroprein gibi do�al bile�enler zeytinya��ndaki ac� tad�n nedeni olup, meme kanserinin tedavisinde kullan�lan trastuzumab ilac�n�n etkisini artt�rmaktad�r. Tedavide ara�t�r�lmaktad�r.

�eker tüketimi ve kanser aras�ndaki ili�ki çok merak edilmektedir. Yo�un enerji içeren içecekler, fast-food g�dalar ve �ekerli içeceklerin tüketimi menapoz öncesi meme kanseri riskini artt�r�r. Bu risk ya�am ve di�er beslenme al��kanl�klar�yla etkile�ir ve ki�iden ki�iye göre de de�i�ebilmektedir. �ekerli g�dalar ve içecekler menapoz öncesi kad�nlarda meme yap�s�n�n daha yo�un olmas�na neden olur. Bu da tetkiklerde kitlenin erken yakalanmas� �ans�n� azaltabilir.

Genel olarak de�erlendirdi�imizde kanserden do�ru beslenme ile korunmak ucuz ve oldukça etkilidir. Beraberinde egzersiz yap�ld��nda koruyuculuk daha da artmaktad�r. �nsanlar�n modern hayat�n ve kapital sistemin dayatt�� beslenme �eklinden kopup geleneksel sa�l�kl� beslenme �ekline dönmesi çok önemlidir. Özellikle aile hikâyesinde kanser olan ki�ilerin bu konuda profesyonel sa�l�k ekibinden yard�m al�p beslenme, egzersiz, tarama, stres – depresyonun azalt�lmas�, yard�mc� destekler aç�s�ndan hayat planlamas�nda gitmesi faydal� olabilir.

Kaynak: Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, Tam �ifa, Hayykitap, �stanbul, Nisan 2016.