PANKREAS KANSERİ RİSKİNE KARŞI ELMA, DOMATES VE BROKOLİ KARDEŞLİĞİ
Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
Pankreas kanseri riskleri nelerdir?
1. Sigara içilmesi: sigara içilmesi pankreas kanseri riskini 2-3 kat arttırır. Pankreas kanserlerinin % 30’ u sigara içilmesine bağlıdır.
2. Yaş: yaş ilerledikçe pankreas kanseri riski artar. Pankreas kanserlerinin % 90’ ı 55 yaş üzeridir.
3. Cinsiyet: erkekler daha fazla sigara içmeleri nedeni ile pankreas kanseri erkeklerde daha fazla görülür. Maalesef son yıllarda kadınlarda sigara içme oranının artması nedeni ile cinsiyetler arasındaki fark azalıyor.
4. Irk: siyah ırkta pankreas kanseri gelişme riski daha yüksektir.
5. Şişmanlarda ve egzersiz yapmayanlarda pankreas kanseri riski daha yüksektir. Fiziksel aktivite ve kilo kontrolü ile bu risk azalır.
6. Şeker hastalığı (diyabet): Özellikle tip 2 şeker hastalığı olanlarda pankreas kanseri riski artmıştır. En önemli nedeninin tip 2 şeker hastalığı olanların genellikle aşırı kilolu olmalarıdır.
7. Karaciğer sirozu: siroz, daha çok hepatit ve alkol kullanımı ile ilişkili olup, pankreas kanseri riskini arttırır.
8. Mesleki kimyasal maruziyeti: bazı böcek ilaçları, boyalar ve metal saflaştırmada kullanılan bazı kimyasallara yoğun maruz kalma pankreas kanseri riskini arttırır.
9. Aile hikâyesi: bazı kişilerin ailelerinde pankreas kanseri nesiller boyunca görülür.
10. Genetik yatkınlık: ailesel meme ve yumurtalık kanseri, ailesel kalınbağırsak kanseri, ailesel pankreatit, Peutz Jeghers sendromu, von Hippel Lindau sendromu ve nörofibtromatozisli kişilerde pankreas kanseri riskinde artış olmaktadır.
11. Diyet: kırmızı et, domuz eti, işlenmiş et ürünleri (salam, sucuk, sosis) ve hayvansal yağlar pankreas kanseri riskini arttırır.
12. Alkol: alkol kullanımı pankreas riskini arttıran siroz, pankreatit ve şeker hastalığına neden olur.
Pankreas Kanseri Riskini Nasıl Azaltırız?
1. Düzenli egzersiz yapmak
2. Risk faktörlerinden uzak kalmak
3. Mevsiminde bol meyve ve sebze tüketmek (günde 3-5 porsiyon meyve, sınırsız sebze tüketimi)
4. Yeni çalışmalar günde bir adetten fazla elma tüketiminin pankreas kanseri riskini % 25 azalttığını gösterdi. Beslenme programında mutlaka olmalı (diğer yararlı meyveler; armut, bakliyat, şeftali, kayısı ve eriktir).
Akciğer, gırtlak, baş ve boyun, kalınbağırsak, mesane, rahim ağzı, pankreas kanseri gibi hastalıklarda sigara içilmesinin rolü büyüktür. En ideali sigaranın bırakılmasıdır. Sigaranın bırakılamadığı durumlarda beslenme ve hayat tarzının düzenlenmesi çok yararlıdır.
Kaynak: Rossi M, Ann Oncol 2012;23:1488-1493. Nkondjock A, J Nutr. 2005 Mar;135(3):592-7.
