Böbrek yetmezliği, ülkemizde giderek artan önemli sağlık sorunlarından birisi haline gelmiştir. Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, ülkemizde son dönem böbrek yetmezliği olarak tanımlanan beşinci evredeki hasta sayısının 70 bin civarında olduğu, 5 yıl sonra bu sayının 115 bin olmasının beklendiğini ifade etmiştir (AA, 12 Şubat 2012).
Böbrek yetmezliğinin en önemli nedenleri arasında tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, böbrek iltihabı ve böbreğin nefrit ve nefrotik hastalıkları gelmektedir. Böbrek yetmezliği erken tanındığı zaman yaşam değişiklikleri, uygun diyet, tamamlayıcı doğal ve bitkisel tedavilerle son dönem böbrek yetmezliğine gidiş yavaşlatılmakta veya engellenebilmektedir.
Böbrek yetmezliği olan hastalarda diyaliz ihtiyacını azaltmanın en önemli yolu kanda fosfat seviyelerinin düşürülmesidir. Çünkü böbrek yetmezliğine bağlı üre ve fosfat yüksekliği kalp damarlarında ve diğer sistem damarlarında kireçlenmeye neden olmaktadır. Bu da zamanla böbrek yetmezliğinin giderek artmasına ve kalp damarlarının tıkanmasına neden olmaktadır. Zamanla hastalarda daha yüksek tansiyon ve kalp krizi gelişmesine, hastaların hayatlarını kaybetmelerine neden olmaktadır. Ayrıca yüksek fosforu olan hastalarda akciğer, göz ve kalpte organ hasarına neden olmaktadır. Fosforun yükselmesi, kemikten kalsiyum kaybına da neden olur, bu da kemik kırıklarına neden olur.
Diyalize giren hastaların yarısında fosfat düşürücü ilaçlar ve diyete rağmen çok başarılı sonuçlar elde edilememektedir. Bağırsak diyalizi olarak isim verilen yaklaşımda vücuda fosfor girişi azaltılabilmektedir. Klinik çalışmalarda bağırsak diyalizinin yararlı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca nutrisyonel destekler ile böbrekler desteklenerek böbrek yetmezliğinin ilerlemesi ve şiddeti azaltılabilmektedir.
Bununla birlikte böbrek yetmezliği hastalarının sadece nutrisyonel desteklerle tedavi olamayacağı bilinmelidir. Tıbbi tedavilerden hemodiyaliz dahil bütün tıbbi uygulamalardan yararlanmaları gereklidir. Çünkü böbrek yetmezliğinde tıbbi tedaviden ve takipten uzaklaşılması ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Böbrek yetmezliğinin ilerlemesinde kanda yüksek olan fosfat düzeyleri temel rol oynamaktadır. Bu nedenle fosforu düşürmek için diyetimize de dikkat etmemiz gereklidir. Diyette kaçınmamız gereken fosforu yüksek olan yiyecekler şunlardır:
