Bütün dünyada deri kanseri en sık görülen kanser tipi olup, kanser nedeniyle meydana gelen ölümlerin % 2’sini oluşturur. Başlıca üç tip deri kanseri bulunur; skuamöz hücreli kanser (melanoma olmayan deri kanseri de denir), bazal hücreli kanser ve melanomdır. Bazal hücreli kanser ve skuamöz hücreli kanser deri kanserinin en sık görülen iki tipidir. Genellikle iyi seyreden, kanserler içinde en yüz güldürücü sonuçların alındığı kanser tipleridir.
Erken tanıyla genelde iyileşirler. Melanom ise daha saldırgan seyirli bir deri kanseri olup, diğerlerine göre daha kötü huyludur.
Riskleri hangi faktörler arttırır?
Ultraviyole (UV) ışını, radyasyona maruz kalmak ya da derinin UV ışınına duyarlı olmasının deri kanseri riskini arttırır. Bununla beraber maruz kalmanın tipi (yüksek şiddette, bazen ya da sürekli) ve şekli (devamlı ya da aralıklı) deri kanserinin tipleri için değişik olabilir. Bağışıklık baskılayıcı ilaçlar veya durumlar ile solaryum riski arttırır.
Bulguları nelerdir?
Melanoma dışı kanserlerde kulak, burun, alın gibi güneş ışığına çok maruz kalan bölgelerde iyileşmeyen yararlar görülür ve yaşlılarda, açık tenlilerde daha sıktır. Melanomda ise vücudun herhangi bir yerinde bulunan benlerin kenarlarında düzensizlik, renk değişikliği, asimetri ve büyüme olması erken bulgudur.
Korunmada nelere dikkat etmeli?
Derinin güneşe maruz kalmasının azaltılması deri kanserinden korunmada esas temeli oluşturmaktadır. Güneş koruyucu ürünler (30 faktör ve üzeri tercih edilmeli) sadece kısa süreli etkili olup saatler süren maruz kalmada etkili olmamaktadır. Krem kullanılsa da 15-20 dakikadan fazla güneşlenmemeli ve yazın 11.00-15.00 saatlerinde doğrudan güneşte kalınmamalıdır. Ayrıca suya girip çıktıktan sonra güneş kreminin etkisi azaldığı için dikkat edilmelidir. Güneş koruyucu kremlere güvenerek uzun süreli güneşlenmemelidir. Güneşli havalarda yüzü gölgeleyecek şekilde şapka takılması, uzun kollu kıyafetler giyilmesi aşırı güneş ışığından korunmada yararlıdır. Antioksidanlardan zengin yaban mersini, domates ve yeşil çay düzenli tüketilmelidir.
Yetersiz güneş ışığı almak da kanser riskini arttırmaz mı?
Güneş ışığı deride yeterli D vitamini üretilmesini sağladığı için kanserlerinden korunmada çok önemlidir. Açık tenlilerin güneş ışınlarının dik geldiği öğlen saatleri haricinde güneş koruyucu kullanmadan sırt, kol ve bacakları 15-20 dakika, koyu tenlilerin ise 30 dakika güneşte bırakmaları yeterli D vitamini üretilmesini sağlar. Kan tahlillerinde D vitaminin düşük saptanması durumunda doktor önerisi ile destek alınmalıdır.
D vitamini neden önemli?
D vitamini kanser hücrelerinin oluşumunun engellenmesinde, kanseri besleyen damar oluşumunun engellenmesinde, hasarlı hücrelerin imha edilmesinde ve kanser hücrelerinin çoğalmasının engellenmesinde yardımcı faktörlerdendir.
