Düşük doz Naltrekson uygulaması: tamamlayıcı ve yardımcı yaklaşım olarak literatür değerlendirmesi
Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin - İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
Bu yazı hastaların ve hasta yakınlarının internet araştırmalarında sık olarak çoğunluğu İngilizce hasta forumlarında karşılarına çıkan ‘low dose naltrexone’ uygulamasının bilimsel rasyoneli hakkında yazılmış olup, var olan hastalıkların tedavisi ve/veya tıbbi tedavi yerine önerilmemektedir. Naltrekson kanser tedavisi için ruhsat almış bir ilaç değildir ve kanserin temel tedavisi olarak önerilmemektedir. Yardımcı veya tamamlayıcı bir yaklaşım olarak kullanılabileceğini düşündüren bilimsel araştırmalar mevcut olup onlardan bahsedilecektir.
Naltrekson, 1984 yılında FDA tarafından eroin ve morfin bağımlıların tedavisi için onay verdiği bir ilaçtır. Beyin ve böbrek üstü bezimizde üretilen endorfin ve metenkefalin gibi opioid hormonlarının opioid reseptörlerine bağlanmalarını engeller. Endorfin ve enkefalin hormonlarının bağlanacağı reseptörler vücudumuzda birçok organda ve bağışıklık sistemi hücrelerimizde bulunur. Opioid reseptörleri bağışıklık sistemi hücrelerini baskılamaktadır. Naltrexon ise bu baskıyı engellemeye yardımcı olur (1).
Gece alınan naltrekson ile opioid reseptörlerinin engellenmesine bağlı endorfin ve enkefalin düzeylerinde artış olmakta, bunun da bağışıklık sistemi hücrelerinin önemli maddelerini almasını sağlamaktadır. Opioidlerin bağışıklık sistemi hücrelerinin (kemik iliği progenitör hücreleri, makrofajlar, doğal öldürücü hücreler, T ve B hücreleri) gelişimi, farklılaşması ve işlevlerini etkilediği ve bozduğu düşünülmektedir (2).
Naltrekson kullanımı ile ilgili yan etki olarak gece canlı rüyalar görülmesi ve uyku bozuklukları ile kabızlık yakınmaları gibi ağır olmayan yan etkiler görülmektedir.
1985 yılında A.B.D.’ nde Dr Bernard Bihari tarafından düşük dozlarda alınan naltrekson’ un HIV-AİDS hastalarında bağışıklık sistemini arttırdığı ileri sürülmüştür. Dr Bernard Bihari 2013 yılında yazdığı bir bilimsel makalede naltrexon ve bağışıklık sistemine faydaları anlatılmıştır (3). Dr Bihari 1990’ lı yılların ortalarında da lenfoma ve pankreas kanserli hastaların düşük doz naltrekson uygulamalarından yarar gördüğünü belirtmiştir. Bununla birlikte bu konuda bilimsel bir makale bulunmamaktadır, kişisel vaka serileri vardır.
Crohn Hastalığı: 2007 yılında Prof Dr Smith tarafından yayımlanan bilimsel bir makalede düşük doz naltrekson tedavisi ile 17 hastanın % 67’ sinde hastalık bulgularında düzelme (remisyon) elde edildiği bildirilmiştir (4). 7 hastada görülen uyku düzensizliği yakınması dışında ciddi bir yan etki bildirilmemiş. 12 hafta süren tedavi sürecinin Crohn hastalığında yan etkisi az bir tedavi yaklaşımı olabileceği ileri sürülmüştür. 14 hastalık bir seride çocuklarda Crohn hastalığının tedavisinde yararlı olabileceği ve yan etkisinin az olduğu bildirilmiştir (5). Crohn hastalığında elde edilen yanıt oranları %80 gibi oldukça yüksek olup fibromyalji hastalarında elde edilen yanıt oranlarına benzemektedir. Çalışmanın küçük olması, tedavi olarak kabul edilebilmesinin önündeki en büyük engeldir. Daha büyük araştırma yapılması bu konuda daha net yorum yapılmasını sağlayacaktır.
Multipl Skleroz: 80 hastalık tek merkezli çift kör plasebo kontrollü küçük bir çalışmada multipl sklerozis hastalarında düşük doz naltrexon tedavisinin zihinsel sağlık kalitesi üzerine olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir (6).
Kanser: Büyük klinik çalışmalar bulunmamaktadır. Literatürde vaka sunumları ve az sayıda hastadan oluşan vaka serileri vardır. Standart tedavilere yanıt vermeyen ileri evre-metastatik kanserlerde (7), kanserin karaciğer metastazına bağlı sarılık ve kaşıntı şikayetlerinin azaltılmasında (8), adenoid kistik dil kanserinde (9) yararı ile ilişkili vakalar vardır. Naltrekson’ un D3 vitamini, kanserin metabolizmasının engellenmesini hedefleyen metabolik tedavi (hidroksisitrat, alfa lipoik asit) ile birlikte uygulama yaklaşımlarıyla ilişkili başarılı vaka sunumları bulunmaktadır. Laboratuar çalışmalarında over – yumurtalık kanseri hücrelerinin öldürülmesini sağladığı ile ilişkili araştırmalar bulunmaktadır (10). Bununla birlikte kanserin asıl tedavisi olarak kullanılmamalıdır. Veriler az sayıda olup kanser tedavisi ilacından ziyade yardımcı bir yaklaşım olarak değerlendirilebilir.
Fibromyalji: Düşük doz naltrexon ağrı ve iltihabi giderici özellikler taşımaktadır. Fibromyalji hastalığı klasik ağrı kesicilere iyi yanıt vermeyen bir durumdur. 2009 yılında yayımlanan bir çalışmada 10 hastanın 6’ sında ağrı yakınmalarında belirgin azalma olduğu bildirilmiştir (11). 2013 yılında yayımlanan bir diğer araştırmada da fibromyalji yakınmalarında plaseboya göre belirgin azalma olduğu bildirilmiştir (12). Yardımcı bir yaklaşım olarak düşünülebilir.
Naltrekson, tıbbi bir ilaç olup kişilerin doktor kontrolü olmadan kullanmamaları gereklidir. İnternet ortamından öğrenilen bilgilerle kanser tedavisi yerine tercih edilmemelidir. Günümüzde daha etkili ve çok sayıda hastada etkinliği gösterilmiş kanser tedavisi seçenekleri bulunmaktadır. Diğer hastalıklarla ilgili olarak da öncelikli olarak ilgili branş doktorlarının önerdiği tıbbi tedaviler kullanılmalıdır.
Kaynaklar
1. Lissoni P, Malugani F, Bordin V, Conti A, Maestroni G, Tancini G. A new neuroimmunotherapeutic strategy of subcutaneous low-dose interleukin-2 plus the long-acting opioid antagonist naltrexone in metastatic cancer patients progressing on interleukin-2 alone. Neuro Endocrinol Lett. 2002 Jun;23(3):255-8.
2. Makman MH. Morphine receptors in immunocytes and neurons. Adv Neuroimmunol 1994;4:69-82.
3. Bihari B. Bernard Bihari, MD: low-dose naltrexone for normalizing immune system function. Altern Ther Health Med. 2013 Mar-Apr;19(2):56-65.
4. Smith JP. Low dose naltrexone therapy improves active Crohn's disease. Am J Gastroenterol. 2007 Apr;102(4):820-8.
5. Smith JP, Field D, Bingaman SI, Evans R, Mauger DT. Safety and tolerability of low-dose naltrexone therapy in children with moderate to severe Crohn's disease: a pilot study.J Clin Gastroenterol. 2013 Apr; 47(4):339-45.
6. Cree BA, Kornyeyeva E, Goodin DS. Pilot trial of low-dose naltrexone and quality of life in multiple sclerosis. Ann Neurol. 2010 Aug;68(2):145-50.
7. Schwartz L, Buhler L, Icard P, Lincet H, Steyaert JM. Metabolic treatment of cancer: intermediate results of a prospective case series. Anticancer Res. 2014 Feb;34(2):973-80.
8. Zylicz Z, Stork N, Krajnik M. Severe pruritus of cholestasis in disseminated cancer: developing a rational treatment strategy. A case report. J Pain Symptom Manage. 2005 Jan;29(1):100-3.
9. Khan A. Long-term remission of adenoid cystic tongue carcinoma with low dose naltrexone and vitamin D3--a case report. Oral Health Dent Manag. 2014 Sep;13(3):721-4.
10. Donahue RN, McLaughlin PJ, Zagon IS. Low-dose naltrexone suppresses ovarian cancer and exhibits enhanced inhibition in combination with cisplatin. Exp Biol Med (Maywood). 2011 Jul;236(7):883-95.
11. Younger J, Mackey S. Fibromyalgia symptoms are reduced by low-dose naltrexone: a pilot study. Pain Med. 2009 May-Jun; 10(4):663-72.
12. Younger J, Noor N, McCue R, Mackey S. Low-dose naltrexone for the treatment of fibromyalgia: findings of a small, randomized, double-blind, placebo-controlled, counterbalanced, crossover trial assessing daily pain levels. Arthritis Rheum. 2013 Feb; 65(2):529-38.
