Prof Dr u0735668_canfeza Sezgin, İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı
Kanser neden gelişir ?
Kanser gelişimi oldukça karmaşık ve dinamik bir süreç olup kişinin aileden gelen genler, beslenme tarzı, alışkanlıkları, hareketsiz kalma, çevresel zararlı kimyasallar, enfeksiyonlar, radyasyon, stres – depresyon gibi duygu durumu bozuklukları bu süreci doğrudan etkilemektedir. Bu da her kişide aynı kanser türünün farklı şekillerde seyretmesine neden olmaktadır.
Kök hücresi ne işe yarar ?
Kök hücre, basitçe sonraki nesillerin devamlılığını sağlayan ana hücrelerdir. Son yıllarda bütün organlarımızda bulunan ve organlarımızın ana rahminden itibaren düzgün gelişmesini sağlayan, ne kadar büyüyeceğini, nerede duracağını programlayan normal kök hücrelerinin olduğu saptanmıştır. Normal kök hücreleri günümüzde özellikle hasara uğrayan dokuların tamirinde ve dermo-kozmetik tedavilerde başarılı bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
Kanser kök hücresi var mı ?
Kanser daha önceden genetiği bozulmuş normal bir hücreden köken aldığı düşünülüyordu. Yeni araştırmalarda lösemi, akciğer, beyin, kalınbağırsak, meme, pankreas kanseri başta olmak üzere çok çeşitli kanserlerde kanser kök hücresinin olduğu saptanmıştır.
Kanser kök hücresi neden önemli ?
Kanser kök hücreleri radyoterapi, kemoterapi ve moleküler hedefleyici tedaviler gibi tedavi yaklaşımlarına dirençlidirler. Yani konvansiyonel tedavilerle ölmezler. Yıllarca uyur durumda olup yıllar sonra aktif hale gelebilirler ve kanserin tekrarlamasından, başka organa sıçramasından sorumludurlar. Bu nedenle kanser tedavisinde hayati önem taşırlar. Kanser kök hücresi öldürülebilirse kanserde iyileşme şansının artacağı düşünülüyor.
Günümüzde kanser kök hücresini öldüren ilaç var mı ?
Doğrudan kanser kök hücresini öldüren ve bu amaçla ruhsat almış bir ilaç yok maalesef. Yoğun araştırmalar var, önümüzdeki 5-10 yıllık süreçte bu ilaçların kullanıma girmesini bekliyorum.
Fakat içeriğinde metformin olan ve yıllarca şeker hastalığında kullanılan bazı ilaçların pankreas ve meme kanseri kök hücrelerini öldürdüğü gösterilmiştir.
Fakat metformin şeker hastalığı ilacı olduğu için bütün pankreas ve meme kanseri hastalarında kullaılmamaktadır. Metformin şeker hastalığı veya insülin direnci olan kanser hastalarının yardımcı tedavisinde kullanılmaktadır.
D vitamini kanserde önemli mi ?
Çoğu kanser hastasında D vitamini yetersizliği görülmektedir. Bu bulgu kanser ve D vitamini arasında ilişki olduğunu düşündürüyor.
Yeni yapılan araştırmalar yazın tanı konan kanser hastalarının, kışın tanı konan aynı özelliklere sahip kanser hastalarına göre daha uzun yaşadığını gösteriyor. Bunun da yazın kanser hastalarının ciltlerinde güneş ışığına sayesinde daha fazla D vitamini yapılmasına bağlı olduğu ileri sürülmektedir.
D vitamini hücrelerin normal döngülerini sürdürmelerini sağlarken kontolsüz çoğalmalarını engeller.
Aşırı kilo önemli mi?
Aşırı kilodan kaçınmalıdır. Bunun nedeni de yağ hücrelerinin kanser kök hücrelerini beslemesidir. Özellikle meme kanseri ve kalınbağırsak kanserinde bu ilişki gösterilmiştir.
Hastaların beslenmelerine dikkat etmeleri, aşırı kalori alımından kaçınmaları ve kendi durumlarına uygun egzersiz programı yapmalarını tavsiye ederim. Böylece tıbbi tedavinin başarı şansını arttırırlar.
