Kenevir tohumu ya��: Yeni sa�l�kl� ya� alternatifi

Kenevir tohumu ya��

Kategori Kanserle M�cadele Kenevir | 25.02.2016

KENEV�R TOHUMU YA�I

Kenevir tohumu ya�� nedir?

Kenevir bitkisinin tohumlar�n�n tercihen so�uk pres ile yüksek �s�ya maruz kalmadan s�k�larak elde edilen ya�d�r. Pi�irme ve g�dalar�n haz�rlanmas�nda kullan�lmaktad�r. Esrardan farkl� olarak kenevirden elde edilen ve ilaç olmayan bir besindir. Sa�l�k için zararl� olan doymu� ya�lar� az içermesi ve birçok besinsel faktörü ta��mas� nedeni ile besin de�eri yüksektir.

Ya� içeri�i nas�ld�r?

Bir çorba ka�� kenevir tohumu ya��nda 14 gram ya� bulunurken bunun sadece 1 gram� doymu� ya�d�r. Dü�ük olan doymu� ya� içeri�i ile doymu� ya� oran� yüksek domuz ya�� ve tereya�� gibi hayvansal ya�lar�n yerine kullan�larak sa�l�kl� ya� tüketimi yap�labilir. Toplam kalori al�m�n�n yüzde 7’ sinden az�n�n doymu� ya�lardan sa�lanmas� yüksek kolesterol ve kalp hastal�� riskini azaltman�n en önemli yoludur. Kenevir tohumu ya�� kalp hastal�� riskini azaltmaya yard�mc� olabilir ya� asitleri içerir.

Hangi besinleri içerir?

Kenevir tohumu ya��nda esansiyel amino asitlerin %80’ inden fazlas� bulunur ve di�er bitkisel ya�lardan daha yüksektir. Esansiyel aminoasitler vücuttaki proteinlerin idamesini sa�layarak kas kitlesinde kayb� önleyebilir, ayr�ca ba��kl�k sisteminin sa�l�kl� çal��mas�n� destekler. Bu durum özellikle A�DS, kalp yetmezli�i ve kanserde s�k olarak görülmektedir. Kenevir tohumu ya��nda az miktarda da olsa kalsiyum, potasyum, magnezyum, bak�r, folat, B6 vitamini ve E vitamini olmak üzere vitamin ve mineraller bulunur.

Sa�l�k için yararl� olabilece�i durumlar nelerdir?

�çerdi�i ya� asitlerinin belirli sa�l�k faydalar� vard�r. Örne�in, içerdi�i sitosterol bile�i�i kolesterolün dü�ürülmesine yard�mc� olabilir. Sa�l�kl� hücreleri kanser ilaçlar� dahil çe�itli zararl� maddelerin hasar�ndan koruyan antioksidan olan tokoferol içermektedir. Tokoferol damar kireçlenmesi (ateroskleroz) ve Alzheimer’ s hastal�� gibi dejeneratif rahats�zl�klardan korunmada yard�mc�d�r. �çerdi�i omega-3 ya� asitlerinin omega-6 ya� asitlerine oran� 1’ e 3 olup kanser, iltihap ve kan p�ht�la�mas� riskini azaltmada en faydal� oranda olacak �ekilde bulundurur. Ya� asitleri ayn� zamanda normal beyin fonksiyonunu destekler.

Ya�larda bulunan omega-3’ ya� asitlerinin omega-6 ya� asitlerine oran� neden önemlidir?

Bat� tipi beslenme tarz�nda g�dalarla al�nan omega-3 ya� asitlerinin omega-6 ya� asitlerine oran� 1’ e 15 veya 1’ e 16 olup genel olarak omega-3 ya� asitlerinden fakirdir. �nsan�n evrimi boyunca genetik olarak al��k�n oldu�undan farkl� olarak omega-6 ya� asitlerinden daha fazla tüketilmektedir. Omega-6 ya� asidinin a��r� tüketilmesi ve çok dü�ük bir omega-3 / omega-6 oran� günümüz Bat� diyetlerinin yol açt�� kalp-damar hastal��, ba�ta meme ve rahim kanseri riskinin artmas�, süre�en iltihabi hastal�klar�n, otoimmün hastal�klar�n ve pek çok hastal��n tetiklenmesine, görülme s�kl��n�n artmas�na neden olur.

Omega-3 / omega-6 oran� artt�kça hastal�klar�n görülme s�kl�� azal�r, yani omega-3 ya� asitleri koruyucu etki sa�lar. Omega-3 ‘ ün omega-6’ ya oran� 1/4 oldu�unda kalp-damar hastal��ndan ölüm riski % 70 azal�r. Bu oran 1/2.5 olursa kolorektal kanserli hastalarda kanser hücrelerinin ço�almas� azal�r. Meme kanserli hastalarda yüksek omega-3 / omega-6 oran� azalm�� risk ile ili�kili bulunmu�tur. 1/2-3 aras�nda bir oranda olmas� romatoid artrit hastalar�nda iltihabi sürecin azalmas�n� sa�larken 1/5 oran� ast�m hastalar�nda yararl� etkisi vard�r; 1/10 gibi omega-6’ n�n yüksek oldu�u oranlar�n ise hastal�klarda olumsuz sonuçlarla ili�kisi vard�r. Sonuç olarak omega-3’ ün omega-6’ ya oran�n�n 1/3 – 1/2 gibi yüksek oldu�u, yani omega-3 tüketiminin daha fazla oldu�u durumlarda süre�en hastal�klar�n görülme riski daha dü�ük olacakt�r. Kenevir tohumu ya��nda da bu oran ideal olup 1/3’ dür. Keten tohumu ya��nda da oran benzer olup sa�l�kl� ya� grubundad�r. Kanola ya�� da ½ oran� ile sa�l�kl� ya� grubundad�r.

Omega-3 ve omega-6’ n�n hastal�klardaki rolü nedir?

Omega-6 gaz pedal� iken omega-3 fren gibi i�lev görür. Kenevir tohumu ve keten tohumu ya�� her 1 gram omega-3’ a kar��l�k 3 gram da omega-6 sa�larlar. Kenevir tohumu ya��n�n tad� iyi olup rahatl�kla tüketilebilmesi ile di�er ya�lara göre kullan�m avantaj� vard�r.

Omega-3 en çok hangi ya�da var?

Krill ya��nda omega-3’ ün omega-6’ ya oran� 12/1, bal�kya��nda 8/1’ dir. Bu ya�lar özel bir hastal�k grubu olmad�kça destek olarak de�il g�dalarla al�nmal�d�r.

Omega-6 en çok hangi ya�da bulunur?

Soya ya��nda omega-3’ün omega-6’ ya oran� 1/8, m�s�rözü ya��nda 1/46’ d�r. Her iki ya��n da g�dalarla düzenli tüketilmemesi gerekidir.

Esansiyel ya� asitlerinin yarar� nedir?

Esansiyel ya� asitleri omega ya�lar olup vücutta yap�lamazlar, mutlaka besinlerle al�nmas� gereklidir. Kalp hastal��, tansiyon yüksekli�i, kolesterol yüksekli�i, kanser ve romatizma gibi çe�itli sa�l�k sorunlar�ndan korunmada yararlar� gösterilmi�tir. Bal�k kökenli omega-3’ ün baz� kanser ilaçlar� ile etkile�ime girebilmesi, vejetaryenlik nedeni ile bal�k tüketilememesi durumlar�nda dengeli omega-3 / omega-6 deste�i için kenevir tohumu ya�� tercih edilebilir.

Cilde yarar� var m�?

�çerdi�i omega-6 ya� asiti olan gama linoleik asit cilt sa�l�� için önemli olup iltihabi süreci de engeler. Gama linoleik asit kenevir tohumu ya��, çuha çiçe�i ya�� veya hodan ya��nda bol miktarda bulunur. Kenevir tohumu ya�� komedo yapmad�� için sivilceli ciltlerde cildin nemlendirilmesinde yararl�d�r. Saç ve t�rnaklar�n beslenmesinde de fayda sa�layabilir. Egzamada do�rudan uygulanmas� ile yarar sa�lad��na dair deneyimler bulunmaktad�r. Dermatite ba�l� cilt kurulu�u ve ka��nt�s�nda 20 haftal�k uygulamada yararl� bulunmu�tur.

Kenevir tohumu ya��n� di�er ya�lardan üstün tutan özellikleri neler?

Kalsiyum emilimi için gerekli D vitaminini içeren tek bitkidir.
Bol miktarda E vitamini içerir.
Adet öncesi gerginli�i azaltmada yard�mc�d�r.
�ltihap giderici faydalar� vard�r.
Güne� ��n�n zararlar�n� azaltmada yard�mc�d�r.

Kenevir tohumu ya��yla yap�lan bilimsel ara�t�rma var m�?

Multipl sklerozlu 100 hastada yap�lan bir bilimsel ara�t�rmada kenevir tohumu ya�� ve çuha çiçe�i ya�� verilen hastalarda hastal�k aktivitesinde ve karaci�er fonksiyon testlerinde düzelme elde edilmi�tir.

Kaynaklar:

Rezapour-Firouzi S, Complement Ther Med. 2014 Dec;22(6):986-93.

Lesma G, Nat Prod Res. 2014;28(21):1801-7.