Melanoma erken tanınabilir. Herkesin, deri kanseri tedavi edilebilir dönemde iken erken tanınmasında rolü olabilir. Kanser ile ilişkili rutin kontrollerde deri kanserleri konusunda deneyimli bir sağlık personeli, deri muayenesi yapmalıdır. Hastalar bu muayene konusunda çekingen davransalar da hekim muayene konusunda ısrarlı olmalıdır. Amerikan Kanser Cemiyeti, kanser ile ilişkili rutin kontrollerin 20-40 yaş arası 3 yılda bir, 40 yaşından sonra her yıl yapılmasını önermektedir.
Aynı zamanda kendi kendinize her ay deri muayenesi yapmanızda çok önemlidir. Vücudunuzdaki ben, çil ve diğer lekelerin şekil, yapı ve renklerini bilmek, bu yapılarda oluşması olası değişiklikleri fark etmek açısından önemlidir. Kendi kendine muayene en iyi bir boy aynası ile yapılır. Görülmesi zor olan bölgeler için küçük bir el aynası kullanılabilir. Bu muayenede sırtın alt bölümü yada uylukların arkası gibi zor görülen yerlerin görülmesinde bir başka kişi size yardımcı olabilir. Avuç içleri, ayak tabanları, sırtın altı, bacakların arkası dahil bütün bölgeler muayene edilmelidir. Değişiklik olduğunu düşündüğünüz bir bölgeyi doktorunuza göstermek faydalı olabilir. Arkadaşlar veya aile üyeleride birbirlerinde gördükleri değişiklikleri birbirlerine söyleyebilirler. Doktorunuza görmekte zorluk çektiğiniz bölgeleri göstermeyi ihmal etmemelisiniz. Erkeklerde her 3 melanomanın 1 tanesinin sırtta oluştuğu unutulmamalıdır.
Derideki noktalar, boyut, şekil yada renk değiştirdiğinde ciddiyetle değerlendirilmelidir. Deride yanma tarzında hassasiyet, şişlik, lekelenme yada başka bir değişiklik olup derinin görüntüsünde sizde kanser belirtisi olabileceğine dair bir his oluşabilir. Deride pullanma, kabuklanma olabilir; sızdırma ya da kanama görülebilir. Bölge kaşıntılı, ağrılı yada hassas olabilir. Kırmızılık ve şişlik gelişebilir.
İyi huylu benler, melanomaya dönüşebileceğinden, melanoma ile normal bir ben arasındaki farkları bilmek gerekir. Bu farkları her zaman kolaylıkla anlatmak mümkün olmadığından şüphelendiğiniz bir durumda mutlaka doktorunuza başvurun.
Normal bir benin genellikle her tarafı eşit renkte olup; renkleri kahverengi, koyu sarı yada siyah olabilir. Benler deri ile aynı yüzeyde düzgün olabileceği gibi kalkık da olabilir. Oval veya yuvarlak şekillidirler. Sıklıkla çap olarak 6 mm’den küçüktürler. (kurşun kalem tepesindeki silginin genişliği kadar) Bir ben doğumda var olabilir, çocukluk yada erken gençlikte ortaya çıkabilir. Özellikle güneşe maruz kalan yerlerde birkaç ben aynı zamanda ortaya çıkabilir. Bir ben oluştuktan sonra, genellikle boyutunu, rengini ve şeklini korur. İnsanlar yaşlandıkça benlerin rengi solup kaybolabilir. İnsanların çoğunda benler vardır ve bunların çoğu zararsızdır. Ancak bir bende meydana gelen değişiklikleri özellikle melanoma açısından bilmek önemlidir.
Melanomanın belirti ve bulguları :
Normal bir ben, melanomadan ABCD kuralı ile ayrılır. (A: asimetri, B: sınır (border), C: renk (color), D: çap (diameter) )
Asimetri : Benin bir yarısının diğer yarısından daha büyük olmasıdır.
Sınır düzensizliği: Benin kenarlarının düzensiz olmasıdır.
Renk : Ben üzerindeki renk eşit değilse; ben üzerinde yama tarzlı siyah, kahverengi, bronz ve bazen mavi, kırmızı yada beyaz alanlar bulunması önemlidir.
Çap : Ben 6 mm’den büyük ise önemlidir. Ancak son yıllarda hekimler 3-6 mm arasında melanomalara da rastlamaktadırlar. Bunu da akılda tutmak gereklidir.
Melanomanın diğer önemli bulguları arasında boyut, şekil ve renk değişikliği bulunur. Bazı melanomalar yukarıda sözü edilen ABCD kuralına uymazlar. Bu nedenle benleri iyi gözlemek ve değişiklikleri farketmek önemlidir.
