Günümüzde kanser tedavisinde kullanılan bazı kemoterapi ilaçlarının düşük dozlarda kullanılarak daha az yan etki ile başarı elde edilebilmektedir. Bu tür kemoterapi rejimlerine örnek Metronomik Kemoterapi’ dir. Bazı ileri evre kanserli hastalarda kemoterapi ile başarı elde etme şansı düşük iken yan etkiler daha yüksek oranda görülebilir. Bu da hastanın sosyal hayatı ve ailesiyle daha iyi zaman geçirmesini bozup yaşam kalitesini düşürebilir. Düşük dozlu metronomik kemoterapiler bunu engellemede yarar sağlamaktadır.
Standart kemoterapi yaklaşımlarında mümkün olan yüksek dozlarda kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanmaktadır. Bu dozlar daha fazla yan etkiye neden olabilir. Son yıllarda araştırmacılar, daha düşük dozda ilaç kullanılması ile kanser hücrelerinin çoğalması engellenirken daha az yan etki görülmesinin sağlanabileceğini göstermişlerdir.
Metronomik kemoterapide, standart kemoterapide kullanılan dozların onda biri gibi düşük dozlarda ilaç kullanılmaktadır. Bu nedenle kemoterapi ilaçları normal hücrelere daha az zarar vermekte ve daha sık (her gün gibi) alınması mümkün olmaktadır. Normal kemoterapiyi alanlarda, yan etkilerin geçmesi beklenmekte ve sonraki tedavi, normal hücreler düzeldikten sonra verilebilmektedir. Bu bekleme süreci, kanser hücrelerinin de oksijen ve besin almasını sağlayabilmektedir. Beslenmenin en önemli kompanenti endotel hücreleri ismi verilen damarların oluşumunu sağlayan hücrelerdir. Metronomik kemoterapi, kanser hücrelerinden daha çok bu beslenmeyi sağlayan damarları oluşturan endotel hücreleri üzerine öldürücü olmaktadır. Endotel hücrelerinin öldürülmesi ile tümöre besin ve oksijen götüren damarlar bozulmakta ve tümör küçülmektedir. Bu özellikleri ile metronomik kemoterapi, damarlanmayı engelleyen antianjiyojenik tedaviler arasına girmektedir.
Metronomik kemoterapinin, standart kemoterapiye dirençli kanserlerde kullanılabileceği düşünülmektedir. Kanser hücreleri mutasyona uğradığında kemoterapi ilaçlarına dirençli hale gelebilmektedir. Bu oluştuğunda yüksek doz kemoterapi rejimleri yarar sağlayamamaktadır. Fakat, endotel hücreleri genetik açıdan değişmeden kalmakta ve ilaçlara direnç kazanmamaktadırlar. Kanser hücrelerini öldürmeyen bir ilaç, endotel hücrelerinin ölümünü sağlayabilir ve kanserin beslenmesini bozabilir.
Günümüzde klinik çalışmalarda daha çok metronomik kemoterapinin, anjiyojenez inhibitörleri ile birlikte kullanılması araştırılmaktadır. Ayrıca standart kemoterapi sonrası elde edilen yanıtın idame tedavisinde yararı araştırılmaktadır.
Kaynaklar:
