Prostat kanseri erken tanınabilir mi ?
PSA isimi verilen kan tetkikinin günümüzde daha yaygın kullanılması ile birlikte, hastalık yayılmadan önce tanı konabilmektedir. Kanda bakılan ve prostat spesifik antijen adı verilen test veya makattan muayene ile erken yakalanan prostat kanserleri genel olarak belirti verdikten sonra teşhis koyulan kanserlere kıyasla daha küçük olup, yayılım göstermezler.
Ancak, diğer kanser türlerinden farklı olarak prostat kanserleri genellikle çok yavaş büyürler. Prostat'ın dışına taşmamış kanserlerde tedavi verilsin verilmesin 5 yıllık sağkalım neredeyse % 100' dür. Bu nedenle bu hastaları tedavi etmekle hastaların yaşam sürelerinin uzayıp uzamadığı konusu halen belirsizdir.
Diğer yandan, erken tarama testlerinin kullanılmadığı dönemlerde, çoğu hastaya hastalık yayıldıktan sonra tanı konmakta ve bu hastalar tanı anından itibaren sadece birkaç yıl yaşamaktaydılar. Erken tanı ve tedavi bazı hastalarda yaşam süresini uzatmaktayken bazı hastalarda yaşam süresini etkilememektedir. Prostat kanser tedavisi hastanın yaşam kalitesini etkilemektedir. 1990'lı yıllarda prostat kanserinin erken tarama testlerinin daha sık kullanılmaya başlanması ile birlikte prostat kanseri ölüm oranları azalmıştır. Ancak bu azalmanın doğrudan taramanın etkisi ile olup olmadığı kesin değildir.
Amerikan Kanser Cemiyeti; yaş ne olursa olsun yüksek riskli olan herkesin veya 50 yaşın üzerindeki her erkeğin yılda bir defa kanda prostat spesifik antijen (PSA) baktırmasını ve rektal muayene yaptırmasını önermektedir. Hekimler, hastalara erken tanı ve tedavinin önemini anlatmalı ve test yaptırmaları konusunda yardım etmelidirler. Erken tarama testleri 50'li yaşlarda başlatılmalıdır. Ancak ailesinde iki tane birinci derece akrabasında (baba ve erkek kardeş gibi ) prostat kanser öyküsü olan yüksek riskli kişilerde daha erken bir yaşta örneğin 45 yaşında taramaya başlanmalıdır.
Amerika'daki pekçok tıbbi merkez, tarama olarak görüntüleme yöntemlerinin kullanılmasını önermemektedirler.
Amerikan Kanser Cemiyeti, Amerikan Üroloji Derneği ve Ulusal Kanser Eğitim Ağı prostat kanserinin erken taramasının hayat kurtarıcı olduğunu savunmaktadır. Bu kuruluşlar 50 yaş ve üzeri herkese erken tarama testlerinin yapılmasını önermektedirler. Bu kuruluşlar aynı zamanda hastaya prostat kanserinin erken taranmasının yararları ve tedavinin yan etkileri konusunda bilgi verilmesini de önermektedirler.
