9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Gününde sigarayı halen bırakamayanlara, en kısa zamanda sigarayı bırakmalarını tavsiye ederim. Bununla birlikte birçok kişinin sigarayı bırakmakta zorlanması veya tekrar başlaması gibi üzücü bir durum var. Bu yazımda en azından sigarayı bırakamayanlara sağlıklarını korumada yardımcı olabilecek bilimsel çalışmalardan gelen tavsiyelerimi hazırladım.
Akciğer kanseri erken tanınabilir mi?
Özellikle yoğun sigara içenlerde ve 30 paket yılı sigara tüketimi olanlarda yılda bir defa düşük dozlu akciğer tomografisi tarama olarak yapılmalıdır.
Akciğer kanseri, yakın bölgelerdeki lenf düğümlerine veya başka organlara yayılmadan önce nadiren belirti vermektedirler. Bu nedenle hastaların sadece % 15 kadarına erken dönemde tanı konabilmektedir.
Lenf düğümlerine yayılmamış akciğer kanserlerinin 5 yıllık yaşam oranı % 50 civarındadır. Bütün akciğer kanserleri göz önüne alındığında 5 yıllık yaşam oranı % 14’tür.
30 paket yılı sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma riski, hiç içmeyenlere göre 45 kat daha fazladır.
Yoğun sigara içenler hangi belirtilere dikkat etmeli?
Akciğer kanserinin bulgusu olabilen bazı yakınmalara dikkat edilmelidir. Akciğer kanserlerinin çoğunluğu, genellikle hastalık ilerlemeden önce belirti vermemelerine rağmen, bazı hastalarda erken dönemde belirti veya bulgulara rastlanabilir. Aşağıdaki belirtilere önem verilmelidir:
• İyileşmeyen öksürük
• Derin nefes almakla ortaya çıkan göğüs ağrısı
• Ses kısıklığı
• Yeni başlayan nefes hırıltısı
• Kilo kaybı, iştahsızlık
• Kanlı yada paslı balgam
• Nefes darlığı
• Kanserin deri yada lenf düğümlerine yayılması nedeniyle oluşan boyun veya köprücük kemiği civarında elle hissedilen kitle
• Nedeni ortaya konamayan ateş
• Bronşit veya zatürre gibi tekrarlayan enfeksiyonlar
Akciğer kanserinden nasıl korunmalı?
• Sigara içilmemesi ve pasif içiciliğe maruz kalınmaması temel koruyucu faktördür.
• Bazı bölgelerde akciğer kanseri riskine neden olan Radon seviyesi yüksek olabilmektedir. Özellikle sigara içilmeyen bölgelerde akciğer kanseri sıklığı artmışsa Radon düzeylerinin ölçülmesi gereklidir. Radon yüksekliği olan bölgelerde evin sık sık havalandırılması riskin azaltır. Kanserojen maddelerin bulunduğu ve havaya karıştığı işlerde çalışanların mutlaka maske ile çalışması gereklidir.
• Güneşli havalarda 20-30 dakika yürünerek D vitamini düzeyleri arttırılmalıdır.
Özellikle yeşil çay, fasülye, ıspanak ve lahana gibi gıdalar tüketilmelidir.
Sigara içenler nelere dikkat etmelidir?
• Sigara içenlerin A vitamini veya beta karoten içeren destekleri alması akciğer kanseri riskini arttıracağı için kullanmamaları gereklidir.
• Ayrıca sigara içenlerde beraberinde hayvansal yağ tüketimi varsa kanser riski daha artar. Bu nedenle yağsız kırmızı et veya balık tercih edilmelidir.
• Bol meyve ve sebze tüketilmesi sigaranın kanser yapıcı etkisini azaltmada yararlıdır.
• Alkol tüketilmemelidir.
Dumansız ve sağlıklı hava sahası dileklerimle.
